De afgelopen maand zijn de medewerkers van de BSO’s van Chapeau Kinderwerk gestart met een training Betekenisvol werken in de BSO. Deze manier van werken zorgt ervoor, dat we nog meer oog hebben voor de behoeftes van kinderen en dat kinderen meer gehoord worden bij de keuzes van activiteiten.

We leggen graag uit, hoe dit werkt in de praktijk.

Betekenisvolle activiteiten en thema’s

Kinderen ontdekken de wereld om zich heen spelenderwijs. Gaandeweg en met vallen en opstaan ontdekken ze hun mogelijkheden en grenzen. We vinden het daarom belangrijk dat kinderen de kans krijgen om te doen wat bij hen past en sluiten aan bij de belevingswereld van de kinderen in de groep. We werken kindvolgend bij het ontwikkelen van het activiteitenaanbod en betrekken de kinderen zoveel mogelijk bij alles wat hen aangaat.

Actuele thema’s

We sluiten zoveel mogelijk aan bij de behoeftes van alle kinderen, omdat we kindvolgend werken kunnen thema’s groot en klein zijn, waarbij niet alles van tevoren vast wordt gelegd. We weten immers van tevoren niet altijd waar de kinderen mee bezig zullen zijn. We observeren, bespreken wat we zien en gaan hier met de kinderen op in. Deze korte thema’s zijn bij ons dus actuele onderwerpen die een uur of een middag lang de aandacht hebben en ons inspireren bij het kiezen van activiteiten. Bij kortdurende actuele thema’s kun je denken aan onderwerpen als een tandartsbezoek, een onverwachte hoosbui of andere spontane gebeurtenissen in de groep. Daarnaast werken we regelmatig een periode aan een langer thema dat de groep bezighoudt, zoals vriendschappen, hobby’s van de kinderen en jaarfeesten. We geven deze grotere thema’s een naam die tot de verbeelding spreekt en bedenken daar zoveel mogelijk samen met de kinderen activiteiten bij.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

Culturele thema’s:

Theaterweken, De vloer op! Theatersport in actie. De dansshow, Move like Michael Jackson. Het Concert, Herrie! Samenspel in uitvoering. Rap-weken, enzovoort.

Kennisthema’s:

Uitvindersweken, Naar de maan! Sterren & zo. 112. Fietsweken, rijbewijs in de dop. De wetenschappers, ambachten en beroepen. Weet wat je eet, enzovoort.

Sportieve thema’s:

Atletiekweken, de Olympische spelen, WK Voetbal, American sports, ondersteboven, enzovoort.

Gezondheidsthema’s:

(H)eerlijk eten. Lekker in je vel. Wat is geluk? Ik kan het! Alle smaken van de wereld. Weten en (zw)eten. Relaxweken. Oosterse wijsheden, enzovoort.

Buitenthema’s:

Huttenbouwweken. Onder gedonder. Tuinontwerpweken. Sneeuw! Eskimofeest. Van de regen in de drup. Waterpret. Jonge dieren. Boerderij, enzovoort.

Jaarfeestthema’s:

Oud en nieuw. Drie Koningen. Pasen. Pinksteren. Koninginnedag. Bevrijdingsdag. Sint Jansfeest. Sint Maarten. Sinterklaas. Kerstmis.

Sociale thema’s:

Samen en alleen. Bij mij thuis. Dát is mijn familie! Hoe is het om blind te zijn? Buddyproject, enzovoort.

Seizoenen:

Lentekriebels. Zie jij al groen? Zomerse sferen. Yes herfst! Winterpret. Brrr…, Winterkost, enzovoort.

Een divers activiteitenaanbod

Is het thema gekozen en de naam bedacht, dan bedenken we met de kinderen allemaal verschillende soorten activiteiten. Dit doen we met behulp van spel- en werkvormen voor kinderparticipatie die hier speciaal voor zijn ontwikkeld. Hiermee borgen we dat de activiteiten die we met de kinderen doen heel afwisselend zijn en hebben we aandacht voor de behoeftes van kinderen in alle leeftijden, voor zowel de jongens als de meisjes.

Een greep uit de activiteitensoorten die de kinderen doen:

• Beeldend
• Creatief denken
• Houtbewerking
• Knutselen
• Koken en bakken
• Muziek/zang/dans
• Ontspannend
• Spelvorm
• Sport
• Techniek
• Toneel/drama

Kinderparticipatie

Zoals gezegd hebben de kinderen een belangrijke stem bij, en grote invloed op, de activiteiten in onze BSO. Deze invloed hebben ze niet alleen bij het ontwikkelen van het activiteitenaanbod, maar bij vrijwel alles wat er in de groep speelt.

Kinderparticipatie draagt in belangrijke mate bij aan de vaardigheden die we van belang vinden in de ontwikkeling van kinderen. Zo draagt het onder andere positief bij aan het zelfvertrouwen, het verantwoordelijkheidsgevoel en de flexibiliteit van kinderen. Kinderen krijgen de kans om te leren een mening te vormen en rekening te houden met anderen, alternatieven te bedenken en om te gaan met uitdagingen. Deze en meer zogenaamde 21^ste -eeuwse vaardigheden zijn nauw verbonden met de manier waarop we vormgeven aan kinderparticipatie en de houding van onze pedagogisch medewerkers.

We observeren wat er bij de kinderen leeft en houden hier rekening mee bij de keuzes die we maken. Dit kan al vanaf heel jonge leeftijd, omdat het niet persé noodzakelijk is dat het kind kan verwoorden wat het nodig heeft of wil. Behalve observeren gebruiken we ook allerlei spel- en werkvormen voor kinderparticipatie. Afhankelijk van de groep en het onderwerp waarbij we de kinderen willen betrekken kiezen we een spel- of werkvorm die past. We wisselen spel- en werkvormen af, zodat de kinderen allemaal de kans krijgen hun mening te geven èn zodat het uitdagend en leuk blijft.

Een paar voorbeelden van de spel- en werkvormen die we gebruiken om de kinderen te betrekken bij het reilen en zeilen op de BSO:

• De spreekstok – het kind dat de spreekstok vasthoudt mag praten, de rest luistert. Zo komt ieder kind aan bod.
• Mindmappen – met een themanaam in het midden van het papier bedenken we allemaal verschillende soorten activiteiten.
• Stickers plakken – wat kiezen we? De kinderen plakken een smiley op het plaatje van hun voorkeur.
• Doe-die-dans! – levend Mindmappen, bewegend op muziek in de ruimte.

Deze spel- en werkvormen komen uit het boek ‘Betekenisvol werken in buitenschoolse tijd’ van Jessica Schouten. Het boek staat ter inzage bij ons op de locatie.

De basis van kinderparticipatie is de houding van onze pedagogisch medewerkers. Zij zijn constant alert op signalen van de kinderen en spelen hier zoveel mogelijk op in. Op deze manier krijgen kinderen bij ons de ruimte om te groeien, te ontdekken wat ze kunnen en leuk vinden en waar hun talenten liggen.